Wypadanie włosów u kobiet rzadko powoduje tak duże problemy jak u mężczyzn. Niekiedy jednak przyjmuje formę która odznacza się podobną intensywnością. Jak wiadomo w przypadku kobiet łysienie androgenowe jest dużo poważniejszą dolegliwością ponieważ nie jest akceptowane w społeczeństwie tak jak u Panów.
W pierwszej kolejności dermatolog stara się wyeliminować inne powody które mogą być przyczyną dużej utraty włosów np. stres, nieprawidłowe odżywianie, krwotoki, infekcje, palenie papierosów, choroby wątroby, chemioterapia, radioterapia, nowotwory, choroby nerek, stosowanie specjalnych szamponów czy lakierów do włosów.
Utrata włosów u kobiet, a genetyka
U kobiet najważniejszym, najbardziej istotnym czynnikiem jest nieprzychylna genetyka. Łysienie androgenowe u kobiet, zwane również łysieniem kobiet typu męskiego (czasem używa się też terminologii „ przewlekłego, rozlanego łysienia”) powstaje na skutek wrażliwości mieszków włosowych na androgeny. Czasem ten gigantyczny problem rozpoczyna się w okresie dorastania, około 30 roku życia a najczęściej między 55, a 65 rokiem. Jak wcześniej wspomniano kluczową rolę odgrywają tutaj uwarunkowania genetyczne i brak prawidłowej pracy enzymów znajdujących się w mieszkach włosowych. Enzymy przekształcają prekursory hormonów męskich do dihydrotestosteronu i to właśnie na tym etapie następuje problem.
Zaburzenia genetyczne prowadzą do komplikacji z funkcjonowaniem enzymu, który uwalnia androgeny (hormony męskie) albo estrogeny (hormony żeńskie) w mieszkach włosowych. Następuje wtedy podwyższenie stężenia androgenu lub obniżenie estrogenu. Powoduje to zmianę struktury włosa, staje się on cieńszy i słabszy oraz często powstaje tzw. meszek lub wypada. Zdecydowana większość przypadków łysienia jest spowodowana wadą genetyczną która koduje enzymy w mieszkach włosowych.
Badania laboratoryjne przy utracie włosów
Dermatolog na podstawie oceny organoleptycznej ocenia stan włosów, określa również skalę łysienia ( Ludwiga lub Sinclaira). Czasem jeśli istnieje zjawisko nadmiernej ilości włosów na innych częściach ciała ocena odbywa się na podstawie skali Ferrimana-Gallweya. Po tej ocenie przeprowadza się trichoskopię albo trichogram. Zaleca się pacjentom przeprowadzenie szeregu badań laboratoryjnych – morfologia, ferrytyna, żelazo, androgeny, TSH, TIBC, PRL, LH/FSH a także estradiol. (estradiol i androgeny wykonuje się w fazie folikularnej cyklu). Czasem warto też oprzeć się o konsultację endokrynologiczną, ginekologiczną, miednicy małej czy USG jamy brzusznej. Czasem przeprowadza się też biopsję skóry głowy. Kiedy wystąpi np. łojotokowe zapalenie skóry niezbędne jest rozpoczęcie leczenia tej choroby.
Jeżeli u kobiety oprócz łysienia androgenowego (najczęściej ubytek włosów pojawia się w okolicach czubka na przedziałku włosów) pojawia się również hirsutyzm, trądzik lub zaburzenia miesiączkowania należy udać się do endokrynologa. Podczas takich objawów istnieje ryzyko wystąpienia zespołu PCO, choroby Addisona, WPN, niedoczynności tarczycy, hiperprolatynemii.
Jak wyleczyć łysienie androgenowe?
Skuteczne działanie zarejestrowano podczas stosowania 2% lub 5% roztworu minoksydylu. Czasem niestety lek może dać miejscowe niepożądane objawy alergii skórnej lub pojawienia się owłosienia na twarzy. Lek przyjmuje się z przerwami jak również zauważa się okresy gorszego i lepszego działania leku. Podczas przerw następuje wzmożone wypadanie włosów. Nie ma leku, który działałby na odrost włosów po jednorazowym podaniu. Istnieje również możliwość wystąpienia chorób współistniejących na tle hormonalnym. W takiej sytuacji niezbędne jest przebadanie się u endokrynologa. Mogą wystąpić np. problemy z tarczycą, niewłaściwe stężenia prolaktyny czy kortyzolu czy hiperandrogenizm.
Przy zaburzeniach typowo hormonalnych terapia może polegać na:
– spironolakton – zmniejszający stężenie testosteronu mający działanie moczopędne. Istnieje możliwość że pod jego wpływem zwiększa się stężenie potasu w surowicy krwi. U kobiet będących w ciąży może spowodować feminizację męskich płodów i właśnie to jest powód dla którego niezbędne jest stosowanie skutecznej antykoncepcji.
– estrogeny– mogą być stosowane w hormonalnym leczeniu zastępczym. Podczas tego leczenia zwiększa się stężenie estrogenów więc zmienia się ilość w stosunku do androgenów. Estrogeny stosuje się najczęściej miejscowo na skórę głowy (Alpicort E)
–gestageny (składnik antykoncepcji hormonalnej) mające działanie silnie antyandrogenne np. octan cyproteronu (Syndi-35, Diane-35)
-inne leki antyandrogenowe – finasteryd czy flutamid. Zaleca się ostrożne stosowanie w związku z -możliwością uszkodzenia płodu.
–mikrodermabrazja skóry – pobudzenie skóry głowy do regeneracji i odnowy, najlepsze wyniki podczas stosowania z minoksydylem.
– kuracja osoczem bogatopłytkowym – potwierdzona skuteczność w kontekście zatrzymania łysienia.
– kuracja laserowa – coraz więcej pozytywnych opinii na temat jej skuteczności w kontekście wzmocnienia włosów.
– witaminy i mikroelementy – Bardziej jako leczenie uzupełniające albo wspomagające np. olejek arganowy
Istotną informacją w kontekście leczenia androgenowego jest to, że często mamy do czynienia z prawidłowymi stężeniami hormonów męskich w surowicy krwi ponieważ ich nieprawidłowy poziom występuje lokalnie – w strukturach włosów. Jest powód bardzo trudnego leczenia, które głównie powinno być ukierunkowane na zmniejszenie wytwarzania androgenów.
